مدني و 3 آيه است.
بسم الله الرحمن الرحيم
آيهی 3-1:
إِذَا جَاء نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ (1)
«هنگامیکه یاری خدا و پیروزی فرا رسد».
وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجاً (2)
«و مردم را ببینی که دسته دسته و گروه گروه داخل دین خدا میشوند».
فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّاباً (3)
«پروردگار خود را سپاس و ستایش کن و از او آمرزش بخواه بیگمان او توبهپذیر است».
در اين سورهی کريمه خداوند يک مژده داده، و به هنگام حصول آن مژده به پيامبر فرماني داده،و به آثار و پيامدهاي تحقّق اين مژده نيز اشاره کرده است. مژده اين است که خداوند پيامبرش را ياري ميکند و مکه را فتح مينمايد و مردم دسته دسته و گروه گروه داخل دين خدا ميشوند، طوري که بسياري از آنان ياوران او خواهند بود بعد از آن که دشمن وي بودند.
چيزي که خداوند پيامبرش را بدان مژده داده تحقق يافت. و اما فرماني که خدا بعد از به دست آمدن ياري و فتح، پيامبرش را بدان فرمان داد اين است که پيامبر بايد او را به خاطر اين چيز سپاس بگزارد و خدا را به پاکي ياد کند و از او آمرزش بخواهد.
و اما آنچه به آن اشاره شده دو چيز است: يکي اشاره به اين که مادامي که پيامبر
صلّی الله علیه و آله و سلّم خداوند را ستايش کند و همواره از او طلبِ مغفرت نمايد، دين پيروز ميگردد و بر پيروزياش افزوده ميشود، زيرا سپاس و ستايش و استغفار از مصاديق به جاي آوردن شکر است. خداوند ميفرمايد: لَئِن شَكَرْتُمْ لأَزِيدَنَّكُمْ [ابراهیم: 7]. «اگرشکرگزار باشيد به شما بيشتر خواهم داد». و اين در زمان خلفاي راشدين و بعد از آنها نيز محقق گرديد و خداوند همواره دين خود را ياري ميکند تا اين که اسلام به جايي رسيد که هيچ يک از اديان به آن جا نرسيده بودند و چنان مردم به آن گرويدند که به ديگر اديان نگرويده بودند. تا اين که امت با امر و فرمان الهي مخالفت ورزيدند و آنگاه خداوند آنان را به سبب آن دچار اختلاف و تفرقه کرد و اين اختلاف پيامدهاي گوناگون داشت. و با وجود اين، خداوند چنان نسبت به اين دين و اين امت لطف و مهرباني دارد که در ذهن نميگنجد.و اما اشارهی دوم اين است که زمان مرگ پيامبر
صلّی الله علیه و آله و سلّم نزديک شده است، و از آنجا که زندگي او بسيار با ارزش است خداوند به آن سوگند خورده است. و امور با ارزش از قبيل نماز و حج و غيره با آمرزش خواستن پايان مييابد. پس امر نمودن خداوند پيامبرش را به اين که خدا را ستايش کند و از خدا آمرزش بخواهد، اشارهاي است به اين که دوران حيات او به سر رسيدهاست و بايد خودش را براي ملاقات با پروردگارش آماده نمايد و عمرش را با بهترين چيزها به پايان ببرد.پيامبر
صلّی الله علیه و آله و سلّم هم قرآن را تفسير ميکرد و در نماز و در رکوع و سجدهی خود به کثرت ميگفت: «سُبحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمدِكَ، اللَّهُمَّ اغفِر لي»«پاک هستي پروردگارا! و تو را ستايش ميکنم. بار خدايا مرا بيامرز».
پايان تفسير سورهی نصر