مکي و 7 آيه است.
آيهی 7-1:
أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ (1)
«آیا نگریستهای به کسیکه جزای اعمال را دروغ انگاشت؟».
فَذَلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ (2)
«آن شخص همان کسی است که یتیم را (با اهانت) از خود میراند».
وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ (3)
«و بر خوراک دادن بینوا ترغیب نمیکند».
فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ (4)
«پس وای بر آن نمازگزاران».
الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ (5)
«همان کسانیکه از نماز خویش غافلند».
الَّذِينَ هُمْ يُرَاؤُونَ (6)
«آنانکه خودنمایی میکنند».
وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ (7)
«و از به امات دادن وسایل خانه خودداری میورزند».
أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ آيا ننگريستهاي به کسيکه زنده شدن پس از مرگ و جزا را دروغ ميانگارد و به آنچه پيامبران آوردهاند ايمان ندارد؟!.
فَذَلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ چنين کسي، يتيم را با خشونت از خود دور ميکند و به خاطر سنگدلياش بر او رحم نميکند چون به پاداش و عقابي اميد ندارد. وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ و ديگران را بر خوراک دادن يتيم تشويقي و ترغيب نمينمايد. و به طريق اولي خودش بينوايان راغذا و خوراک نميدهد.
فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ (4) الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ (5) پس واي بر آن نمازگزاراني که به نماز خود پاي بند هستند اما آن را ضايع ميکنند و سر وقت آنرا نميخوانند و ارکان آن را به خوبي انجام نميدهند. و اين به خاطر آن است که آنها به فرمان خداوند اهميت نميدهند، زيرا نمار را که مهمترین عبادتهاست ضايع مينمايند. و کسيکه از نمازش غافل باشد سزاوار مذمت و سرزنش است. اما دچار فراموشي شدن در نماز چيزي است که پيامبر هم در نماز بدان دچار ميشد. بنابراین، خداوند اينها را به رياکاري و سنگدلي و بيرحمي توصيف نموده و فرمود:
الَّذِينَ هُمْ يُرَاؤُونَ رها را براي اين که مردم (آنها را) ببينند انجام ميدهند.
وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ و از دادن و بخشيدن چيزي که دادن آن به صورت امانتي با هبه مانند ظرف و دلو و امثال آن که معمولا داده ميشود و ضرري متوجه آدمي نميکند خودداري ميکنند. پس اينها به خاطر شدت آزمندي و حرصشان از دادن وسايل خانگي (ناچيز) امتناع ميورزند.
پس چگونه بيشتر از آن را خواهند داد. در اين سوره به خوراک دادن به يتيمان و بينوايان تشويق شده و نيز به ترغيب نمودن ِ ديگران به اين کار و مواظبت بر نماز و انجام ديگر اعمال به صورت مخلصانه تشويق و ترغيب شدهاست. نيز آدمي بر انجام کار خوب و دادن اموال ناچيز مانند به امانت دادن ظرف و دلو و کتاب و امثال آن تحريک شده است چون خداوند کسي را که چنين نکند مذمتکرده است. والله اعلم.
پايان تفسير سورهی ماعون