مدني و 8 آيه است.
آيه‌ی 8-1:
لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ مُنفَكِّينَ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَةُ (1)
«کافران اهل کتاب و مشرکان تا زمانی که حجّت بدیشان نرسد به حال خود رها نمی‌شوند».
رَسُولٌ مِّنَ اللَّهِ يَتْلُو صُحُفاً مُّطَهَّرَةً (2)
«فرستاده‌ای از سوی خداوند است که صحیفه‌های پاک می‌خواند».
فِيهَا كُتُبٌ قَيِّمَةٌ (3)
«در آن نوشته‌هایی راست و درست است».
وَمَا تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءتْهُمُ الْبَيِّنَةُ (4)
«و اهل کتاب پراکنده نشدند مگر پس از آن که به آنان حجت آشکار رسید».
وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ (5)
«و فرمان نیافتند جز آن که خدا را مخلصانه و حق‌گرایانه بپرستند و نماز را برپای دارند و زکات را بپردازند و این است آئین راستین».
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أُوْلَئِكَ هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّةِ (6)
«به یقین کافران از میان اهل کتاب و مشرکان در آتش دوزخند و در آن جاودانه خواهند بود، اینانند که بدترین آفریدگانند».
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ (7)
«آنانکه ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند اینانند که بهترین آفریدگانند».
جَزَاؤُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَداً رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ (8)
«پاداششان نزد پروردگارشان باغ‌های بهشتی است که از زیر آن رودها روان است، جاودانه و برای همیشه در آن خواهند ماند. خداوند از آنان راضی و ایشان هم از خدا خشنودند این از آن کسی خواهد بود که از پروردگار خویش بهراسد».
خداوند متعال مي‌فرمايد کافران اهل کتاب، يهودونصارا و مشرکان از ساير ملّت‌ها همواره بر کفر و گمراهي خود خواهند بود و گذر زمان چيزي جز کفر بر آنان نمي‌افزايد تا اين که حجت بديشان برسد. سپس اين حجت و دليل را تفسير کرد و فرمود:
رَسُولٌ مِّنَ اللَّهِ خداوند او را فرستاده است تا مردم را به‌سوی حق دعوت دهد و بر او کتابي نازل فرموده تا به مردم حکمت بياموزد و آنان را تزکيه کند و از تاريکي‌ها به‌سوی نور بيرون آورد. بنابراين فرمود: يَتْلُو صُحُفاً مُّطَهَّرَةً صحيفه‌هايي که از دستبرد و نزديک شدن شيطان محفوظ‌اند و جز پاکيزگان کسي به آنها دست نمي‌زند. چون آنها برترين کلام و سخن مي‌باشند.
بنابراين، در مورد اين صحيفه‌ها فرمود: فِيهَا كُتُبٌ قَيِّمَةٌ در آن خبرهاي راست واوامر دادگرانه ايست که به‌سوی حق و صراط مستقيم هدايت مي‌کنند. پس وقتي اين حجّت و دليل به نزد آنها آمد، جوينده حق از کسي که به دنبال حقيقت نيست مشخص گشت، تا هرکس که هلاک مي‌شود از روي دليل هلاک گردد و هرکس زنده مي‌ماند از روي دليل زنده بماند.
وَمَا تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءتْهُمُ الْبَيِّنَةُ اهل کتاب به اين پيامبر ايمان نياوردند و از او اطاعت نکردند و اين نخستين گمراهي و عناد آنها نيست. بلکه آنها هيچ گاه دچار تفرقه و اختلاف نگشتند و به دسته‌ها تبديل نشدند مگر بعد از آن که حجت آشکار به آنان رسيد، حجتي که ايجاب مي‌کرد تا کساني‌که حجت بر آنها رسيده متحد و يکپارچه باشند.
ولي اهل کتاب به خاطر سستي و بدي خودشان هدايت به آنان چيزي جز گمراهي نيفزود و بصيرت چيزي جز کوري به آنها اضافه نکرد با اينکه کتاب‌ها در برگيرنده‌ی يک اصل و يک دين مي‌باشند.
وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ و در ساير شريعت‌ها فرمان نيافتند جز آن که خدا را مخلصانه بپرستند. يعني در همه عبادت‌هاي ظاهري و باطني‌شان هدفشان رضايت خدا و تقرب جستن به او باشد. حُنَفَاء و از همه ادياني که مخالف دين توحيد مي‌باشد روي گردان شوند.
وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ و نماز و زکات را به طور خاص بيان کرد با اين که زکات و نماز در لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ داخل است، چون نماز و زکات داراي شرافت و فضيلت بيشتري هستند و اين دو عبادتي هستند که هرکس آنها را انجام دهدانگار همه مقررات دين را انجام داده‌است.
وَذَلِكَ و توحيد و اخلاص در دين، دِينُ الْقَيِّمَةِ آيين مستقيمي است که انسان را به بهشت مي‌رساند و ديگر راه‌ها انسان را به دوزخ مي‌رسانند. سپس سزاي کافران را پس از آن که حجت و دليل نزد آنها آمد بيان کرد و فرمود: إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا کافران از اهل کتاب و مشرکان در آتش دوزخ خواهند بود وعذاب آنها را احاطه مي‌کند و کيفر آن بر ان‌ها شدت مي‌گيرد و آنان براي هميشه در عذاب خواهند بود و آنان براي هميشه در عذاب خواهند بود و آنان در اين نااميد هستند.
أُوْلَئِكَ هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّةِ اين‌ها بدترين انسان‌ها هستند چون حق را شناخته‌اند اما آن را ترک کرده‌اند و اين‌ها دنيا و آخرت را از دست داده‌اند. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ اين‌ها بهترين انسان‌ها هستند چون خدا را عبادت کرده و او را شناخته و نعمت‌هاي دنيا و آخرت را به دست آورده‌اند. جَزَاؤُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ پاداش آنها باغ‌هاي بهشتي است که براي هميشه در آن هستند و نه از آن بيرون مي‌شوند و نه چيزي بالاتر از آن را مي‌طلبند.
تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَداً رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ از زير درختان و کاخ‌هاي اين باغ‌ها رودها روان است و خداوند از آنها به خاطر اين که کارهاي شايسته کرده‌اند خشنود است. و آنها هم به خاطر نعمت‌هايي که خداوند به آنان داده ازاو خشنود مي‌باشند. ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ اين پاداش نيک براي کسي است که از خداوند بترسد و از نافرماني او دوري نمايد و آنچه را که خدا بر او واجب گردانده انجام دهد.
پايان تفسير سوره‌ی بينه